Tôi vẫn còn cười khúc khích mỗi khi nhớ lại cái lần đầu tiên lọ mọ chơi Tứ Sắc trên EV88, ngồi một mình trong phòng trọ Sài Gòn, tay cầm điện thoại mà đầu óc quay cuồng với đủ thứ thuật ngữ lạ hoắc. “Cạ là cái gì? Sảnh thì sao? Ủa, ù thông nghe oai thế?”. Tôi cứ nghĩ đơn giản như chơi tiến lên thôi, ai dè đọc hướng dẫn một hồi là rối như tơ vò, suýt bỏ cuộc vì sợ “làm trò cười” trước đám bạn. Nhưng rồi, sau vài ván thua thảm hại, mọi thứ dần sáng tỏ – và giờ thì tôi nghiện mất rồi. Nếu bạn là người mới, đang lúng túng với Tứ Sắc như tôi ngày xưa, thì ngồi xuống đây đi, tôi kể chuyện và giải thích từng thuật ngữ một cách dễ hiểu nhất. Không phải kiểu sách vở đâu, mà như đang tám chuyện bên ly trà đá, với chút kỷ niệm cá nhân để bạn dễ hình dung. Sẵn sàng chưa? Bắt đầu nhé!

Trước hết, phải nắm bộ bài cơ bản đã, vì đây là “nền tảng” của mọi thuật ngữ sau. Tứ Sắc dùng bộ bài riêng, không phải 52 lá Tây quen thuộc đâu, mà tận 112 lá, chia thành bốn màu tượng trưng cho bốn mùa: đỏ (xuân), vàng (hạ), trắng (thu), xanh (đông). Mỗi màu có 28 lá, gồm 9 lá số từ 1 đến 9 gọi là “vạn” – kiểu như quân bài số ở mạt chược ấy – và 19 lá quân cờ lấy cảm hứng từ cờ tướng: Tướng, Sĩ, Tượng, Xe, Pháo, Mã, Tốt. Tôi nhớ lần đầu, cứ nhầm Xe với Pháo mãi, vì hình vẽ giống nhau quá, đánh nhầm một ván là mất trắng. Bạn có bao giờ tự hỏi, sao bộ bài này lại “lằng nhằng” thế? Thì để tăng tính chiến thuật chứ sao, mỗi lá đều có giá trị riêng, và bạn phải ghép chúng thành bộ để thắng. Dễ thôi, chơi vài ván là quen tay.

Bây giờ, nói về những “bộ bài” – hay còn gọi là phỏm – vì đây là chìa khóa để ù. Đầu tiên là “cạ”: Đơn giản lắm, chỉ cần hai lá giống nhau, cùng số vạn hoặc cùng quân cờ, bất kể màu. Ví dụ, hai con 5 vạn đỏ hoặc hai con Mã vàng. Tôi hay dùng cạ để “gài bẫy” đối thủ, giữ khư khư chờ họ đánh ra lá thứ ba thành bộ lớn hơn. Rồi “sảnh”: Đây là ba lá liên tiếp cùng màu, như 3-4-5 vạn xanh. Không được nhảy số hay mix màu đâu nhé, phải liền mạch như dãy số học. Lần đầu tôi chơi, cứ tưởng sảnh có thể ghép chéo màu, kết quả là ù hụt, ngồi tiếc hùi hụi. Bạn thử nghĩ xem, nếu nắm được sảnh, bạn có thể “lật kèo” cả ván chỉ bằng một lá ăn khôn ngoan không? Tiếp theo là “tứ quý”: Bốn lá giống hệt nhau, siêu hiếm nhưng hời kinh khủng. Ăn được tứ quý là bạn được đánh thêm lượt, như trúng jackpot ấy. Tôi từng may mắn tứ quý Tướng trắng, thắng lớn một bàn, cảm giác sướng đến mức hét lên làm hàng xóm giật mình.

Chuyển sang hành động trong ván chơi, vì thuật ngữ ở đây mới là “drama” thật sự. “Ăn” là khi người trước đánh ra một lá, bạn hô lên và lấy nó để ghép vào cạ hoặc sảnh của mình – nhưng chỉ ăn từ người ngay bên phải thôi, không nhảy cóc. Rồi “rút nọc”: Nếu không ăn, bạn lật một lá từ đống bài úp giữa bàn (gọi là nọc) và đánh ra một lá thừa từ tay. “Đánh” thì đơn giản, là vứt lá thừa ra, nhưng phải khéo, kẻo giúp đối thủ. Tôi từng bị “dí” vì đánh nhầm lá Tốt đỏ, tưởng thừa ai dè họ ăn thành sảnh, ù cái một. Buồn cười thật! Còn “khui” là khi nọc hết, mọi người mở bài tính điểm – ai ít điểm nhất thắng, nhưng nếu khui mà không ù thì phạt cước. Bạn có thắc mắc “Cước là gì?” – Ừ, đó là khoản phạt nếu bạn ù nhưng có lá thừa không hợp lệ, hoặc đánh sai thứ tự. Chơi online thì app tự trừ, nhưng hồi offline với bạn bè, cãi nhau vì cước um sùm luôn.

Và đỉnh cao phải kể đến “ù” – khoảnh khắc thần thánh khi bạn hết sạch bài trên tay bằng cách ghép đủ phỏm. Ăn ù thì thắng lớn, tiền cược nhân đôi. Đặc biệt là “ù thông”: Ù mà không ăn lá nào từ người chơi khác, toàn bộ từ nọc thôi – kiểu “tự lực cánh sinh” ấy. Tôi mơ ước ù thông mãi, cuối cùng cũng làm được một lần trên app 789Win, cả người run run vì phấn khích. Còn “ù trắng” thì ù khi người khác chưa đánh lượt nào, siêu hiếm, như trúng sét đánh. Hay “cước ù” – ù kèm phạt đối thủ nếu họ có bài xấu. Những thuật ngữ này nghe phức tạp, nhưng thực ra chỉ cần nhớ: Ù là hết bài hợp lệ, còn lại là biến tấu để tăng phần kịch tính. Bạn mới chơi, đừng lo nếu quên, cứ hỏi bạn bè hoặc đọc hướng dẫn – tôi ngày xưa cũng thế, giờ thì “pro” hẳn ra.

Nói chung, nắm được thuật ngữ trong Tứ Sắc giống như có bản đồ kho báu vậy, giúp bạn không còn “lạc lối” giữa biển bài. Từ bộ bài màu sắc đến những cú ù ngoạn mục, mọi thứ đều nhằm tạo niềm vui và chút thử thách. Tôi giờ chơi với đám bạn, hay dùng chính những thuật ngữ này để trêu nhau: “Ê, mày đánh cạ kiểu gì mà thừa tùm lum thế?”. Nếu bạn đang đọc và nghĩ “Ừ, mai thử luôn!”, thì tải app uy tín đi, bắt đầu bàn thấp để luyện. Đừng ngại hỏi, vì Tứ Sắc không phải cuộc thi kiến thức, mà là cách thư giãn. Bạn đã từng nhầm thuật ngữ nào chưa? Kể tôi nghe với, biết đâu tôi có mẹo hay để chia sẻ. Chơi vui nhé, và nhớ: Mỗi lá bài là một câu chuyện!